ZAANSTREEK – Journalist en presentator Merel Westrik heeft de tentoonstelling De Zaanstreek in oorlogstijd in het Zaans Museum digitaal geopend. Westrik is geboren en getogen in Westzaan en sprak ook de audiotour van de tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog in de Zaanstreek in. De officiële opening stond gepland voor 2 april 2020, maar werd noodgedwongen vervangen door een digitale versie.
Dit jaar is het 75 jaar geleden dat de Zaanstreek werd bevrijd na vijf jaar oorlog, geweld en onderdrukking. De tentoonstelling ‘De Zaanstreek in oorlogstijd’ toont voor welke onmogelijke keuzes de Zaankanters stonden tijdens de Duitse bezetting. Centraal in de tentoonstelling staan de persoonlijke verhalen van zeven Zaankanters tijdens de oorlog. Een van die verhalen gaat over café De Waakzaamheid in Koog aan de Zaan. De uitbaters, het echtpaar Ero, sloten zich aan bij het verzet terwijl de Duitsers feestvierden in hun café. Westrik: “Hier ging ik als zeventienjarige uit, de geschiedenis die zich hier tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld kende ik niet. Het laat me nu met andere ogen kijken naar het verleden en hoe bijzonder dat eigenlijk is geweest.” De audioverhalen zijn gemaakt door documentairemaker Catherine van Campen van Radiomakers Desmet.
Bijzondere schenkingen
Het Zaans Museum ontving voor deze tentoonstelling bijzondere schenkingen die nu voor het eerst tentoongesteld zijn. Te zien is een selectie van de 307 brieven die Maarten van Tent, voormalig medewerker van wapen- en munitiefabriek de Artillerie-Inrichtingen (gevestigd op het Hembrugterrein), als dwangarbeider vanuit Berlijn schreef aan zijn geliefde Tinie. Net als honderdduizenden Nederlanders werd Maarten tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s als dwangarbeider ingezet voor de Duitse oorlogsindustrie. Dwangarbeiders stonden voor een groot dilemma: onderduiken of naar Duitsland? In 1942 vertrok hij met pijn in het hart naar Duitsland. De brieven zijn geschonken door Marianna van Tent en Piet Wilms.
De tweede schenking bestaat uit tekeningen en notities van verzetsstrijder Pieter Smit. Hij werd opgepakt en gevangengezet in Scheveningen en later in Berlijn, waar hij in 1943 werd gefusilleerd. Tijdens zijn gevangenschap tekende en beschreef hij zijn herinneringen aan thuis en de Zaanstreek. Ook maakte hij plannen voor na de oorlog. Pas in 1947 hoorden zijn vrouw en kinderen dat hij was overleden en ontvingen ze alle tekeningen van een pastoor die hij in de gevangenis had ontmoet. De tekeningen en notities zijn geschonken aan het Zaans Museum door Gré en Nanne Smit. De documenten worden digitaal toegankelijk gemaakt voor onderzoek. Het Gemeentearchief Zaanstad draagt zorg voor het digitaliseren.
Boek ‘De Zaanstreek in oorlogstijd’
Bij de tentoonstelling hoort het gelijknamige boek van historicus Erik Schaap. Het boek ‘De Zaanstreek in oorlogstijd’ toont bijna 200 foto’s van het dagelijks leven in de Zaanstreek tijdens de bezetting. Waaronder unieke beelden van de Zaanse Februaristaking, waarvan er wereldwijd maar zes bekend zijn. Het boek is onder andere te koop in de MuseumShop van het Zaans Museum.
Online reserveren
Nu het Zaans Museum weer is geopend, is ook de tentoonstelling te bezoeken. ‘De Zaanstreek in oorlogstijd’ is te zien tot en met zondag 3 januari 2021. Bij de tentoonstelling is een speciale route verkrijgbaar voor families met kinderen vanaf 10 jaar. Het reserveren van een starttijd is noodzakelijk, ook voor bezoekers met een Museumkaart. Online tickets: www.zaansmuseum.nl/online-tickets
Voeg ‘Dit is de Zaanstreek’ toe als contact en app nieuws, tips en foto’s naar 06 30 550 075!
